Τι κρύβεται, λοιπόν, πίσω από αυτή τη συμπεριφορά που πιθανότατα σαμποτάρει τις πιθανότητές μας για μία υγιή και χωρίς περιττά δράματα σχέση;
Πρόβλημα #1: Ο ενθουσιασμός της προσμονής
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Stanford έδειξε ότι ο εγκέφαλος ενός ανθρώπου εκκρίνει ντοπαμίνη (την περίφημη ορμόνη της ευτυχίας) και μόνο στην προσμονή ή τη θέα του αντικειμένου του πόθου του, ό,τι κι αν είναι αυτό: Δεν νιώθουμε χαρούμενοι μόνο όταν τρώμε ένα λαχταριστό φαγητό, αλλά και όταν απλώς ξέρουμε ότι σύντομα θα το έχουμε στο πιάτο μας.
Πρόβλημα #2: Η υπερεκτίμηση του στόχου
Για κακή μας τύχη, σύμφωνα με τον καθηγητή Ψυχολογίας Dan Gilbert, την ίδια στιγμή συμβαίνει το εξής: Είμαστε πολύ κακοί στο να προβλέπουμε τι θα μας κάνει τελικά ευτυχισμένους. Συχνά υπερεκτιμούμε την ικανοποίηση που κάτι μπορεί να μας προσφέρει, με αποτέλεσμα, όταν εν τέλει το αποκτήσουμε, να έρθουμε πρόσωπο με πρόσωπο με τη -σαφώς λιγότερο ενθουσιαστική από τις προσδοκίες μας- πραγματικότητα: Ακριβώς όπως η γάτα χάνει το ενδιαφέρον της μόλις πιάσει το παιχνίδι-ποντίκι, οι άνθρωποι συχνά σταματάμε να βρίσκουμε τόσο γοητευτικό ένα πρόσωπο, μια δουλειά ή ένα αντικείμενο αμέσως μόλις το αποκτήσουμε.
Πρόβλημα #3: Ο φόβος του αμυνόμενου
Είναι, λοιπόν, μόνο η διαδικασία του κυνηγιού που μας ενθουσιάζει; Είναι η υπερεκτίμηση της αίσθησης της επιτυχίας που μας κάνει να χάνουμε το ενδιαφέρον όταν κάποιος, που μέχρι πριν από λίγο μας άρεσε, αρχίσει να μας δείχνει ότι επίσης έχει συναισθήματα για εμάς;
Εκτός από τη γάτα και το ποντίκι, ο ψυχοθεραπευτής Ken Page χρησιμοποιεί ένα άλλο παράδειγμα: Αυτό του πουλιού που βλέπει κάποιον να πλησιάζει στη φωλιά με τα νεογέννητά του. Θα προσπαθήσει με κάθε τρόπο να δημιουργήσει αντιπερισπασμό ώστε να σώσει τη φωλιά του, ακόμα κι αν αυτό του κοστίσει την ίδια του τη ζωή. «Όταν κάποιος είναι διαθέσιμος και ειλικρινής, κάτι μέσα μας μας λέει ότι αυτός ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στη φωλιά μας, να αγγίξει την ψυχή μας. Και αυτό είναι το μέρος που ο καθένας μας προφυλάσσει καλύτερα από οποιοδήποτε άλλο. Αυτή ακριβώς τη στιγμή, το υποσυνείδητό μας πανικοβάλλεται. Και θα κάνει ό,τι μπορεί για να διώξει τον εισβολέα» λέει ο Page.
Πρόβλημα #4: Τα παιχνίδια της αυτοπεποίθησης
Όμως ο ελέφαντας στο δωμάτιο που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε λέγεται Ανασφάλεια. Βαθιά μέσα μας, ένα κομμάτι μας νιώθει ότι δεν αξίζει αρκετά. Έτσι, όταν κάποιος μας δείχνει ξαφνικά ότι ενδιαφέρεται, υποσυνείδητα συμπεραίνουμε ότι δεν είναι αρκετά καλός - αλλιώς δεν θα ασχολούνταν μαζί μας. Είναι στην περίπλοκη ανθρώπινη φύση μας να θαυμάζουμε το άπιαστο και, όταν τελικά καταλάβουμε ότι αυτό μπορεί να πιαστεί, να το υποτιμάμε. Αλλά είναι, κυρίως, στο πόσο καλά έχουμε εκπαιδεύσει τον εαυτό μας στην απόρριψη. Τόσο που, όταν αυτή δεν έρχεται, φεύγουμε εμείς τρέχοντας.
Αντί συμπεράσματος
Και η ερώτηση, μετά από όλα αυτά, είναι: Γνωρίζοντας τι ακριβώς φταίει για μια συμπεριφορά μας, μπορούμε τελικά να την αποφύγουμε; Την επόμενη φορά που εκείνη η φωνούλα μέσα σου θα φωνάζει ότι το «πολύ καλό παιδί» που σου στέλνει μηνύματα δεν μπορεί να είναι αρκετά καλό για εσένα, θα καταφέρεις να πείσεις τον εαυτό σου ότι ίσως και να μην έχει δίκιο;
